New Page 1

Số 1 – Quý I – 2004


DIỄN ĐÀN TRI THỨC

Nâng cao hiệu quả lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của các hội Khoa học Kỹ thuật

Sự lớn mạnh và trưởng thành của Liên hiệp hội gắn rất chặt chẽ với sự lãnh đạo, chỉ đạo của các tổ chức đảng: ở Trung ương, đó là sự lãnh đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và sự chỉ đạo trực tiếp của Đảng đoàn và Đảng uỷ Liên hiệp hội; ở địa phương, đó là sự chỉ đạo của Tỉnh, Thành uỷ hoặc của đảng ủy cơ quan dân chính đảng. Tuy nhiên, nhiều Hội thành viên chưa có tổ chức đảng tương ứng; hoặc nếu có thì nhiệm vụ của tổ chức đảng đối với sự hoạt động của Hội cũng chưa được quy định rõ ràng. Hoạt động của các Hội thành viên, nhìn chung, tuân thủ pháp luật và Điều lệ Hội, theo đúng định hướng chính trị của Đảng và Nhà nước ta. Được như vậy là do ý thức tự giác chính trị của Hội thành viên, mà đặc biệt là của những người chủ chốt trong Hội, chủ yếu là đảng viên đã từng qua lãnh đạo ở các đơn vị khác nhau.
Trước nhu cầu đòi hỏi phát triển của các Hội thành viên ngày càng lớn mạnh, việc xây dựng và củng cố các tổ chức Đảng, nâng cao hiệu quả lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của Hội KH&KT trở thành một yêu cầu cấp bách. Chỉ thị 45 – CT/TW của Bộ Chính trị (khoá VIII) đã xác định rõ Liên hiệp hội là tổ chức chính trị – xã hội của các trí thức khoa học, chịu sự lãnh đạo trực tiếp của Bộ Chính trị. Liên hiệp hội địa phương, chịu sự lãnh đạo trực tiếp của Tỉnh, Thành ủy. Sự lãnh đạo. chỉ đạo của Đảng đối với hoạt động của Hội dựa trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của HộiĐiều lệ của Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam đã xác định chức năng của Liên hiệp hội là tổ chức tập hợp rộng rãi và đoàn kết trí thức khoa học và công nghệ trong nước và trí thức Việt Nam ở nước ngoài. Để thực hiện chức năng này, trong Điều lệ Hội đã quy định các nhiệm vụ cụ thể. Tuy nhiên, trong những năm qua Liên hiệp hội mới tập hợp gần nửa đội ngũ trí thức khoa học có trình độ từ cao đẳng, đại học trở lên, chủ yếu là những trí thức cao tuổi, có nhiều kinh nghiệm, đã nghỉ hưu hoặc đang làm việc trong các cơ quan Nhà nước. Chúng ta chưa thu hút được nhiều trí thức trẻ, trí thức làm việc trong các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh. Ngoài ra, hơn 300.000 trí thức người Việt ở nước ngoài có trình độ đại học trở lên, nếu tập hợp và phát huy tiềm năng trí tuệ của đội ngũ này cho công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước thì sẽ là một đóng góp to lớn của Liên hiệp hội và các Hội thành viên. Liên hiệp hội đóng vai trò như cầu nối giữa Đảng với đội ngũ trí thức trong nước với đội ngũ trí thức người Việt ở nước ngoài. Đây là một trách nhiệm nặng nề đối với tổ chức Đảng và các đảng viên hoạt động trong các tổ chức của Hội.
Trong 20 năm qua, tuy còn vô vàn khó khăn, nhưng Liên hiệp hội và Hội thành viên đã thể hiện tính sáng tạo, tổ chức nhiều hoạt động phong phú, hiệu quả nên ngày càng có uy tín trong xã hội. Tuy nhiên, chúng ta còn thiếu nhạy cảm chính trị với các trách nhiệm của một tổ chức chính trị – xã hội của đội ngũ trí thức; hình thức hoạt động nâng cao đạo đức nghề nghiệp, tính trung thực khoa học, nâng cao lòng tự hào dân tộc, tinh thần yêu nước vv… còn hơi ít. Những hình thức mang tính giáo dục chính trị, nhất là đối với trí thức trẻ, còn thiếu hấp dẫn và chưa được thường xuyên. Đó là trách nhiệm của tổ chức đảng trong Liên hiệp hội…
Đảng lãnh đạo Liên hiệp hội còn thông qua tổ chức. Theo Chỉ thị 45 – CT/TW Đảng đoàn Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam chịu sự lãnh đạo trực tiếp của Bộ Chính trị và Ban Bí thư. Đảng đoàn Liên hiệp hội chịu trách nhiệm lãnh đạo việc thực hiện các đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng trong phạm vi các Hội thành viên. Trong những năm qua, Đảng đoàn Liên hiệp hội đã đảm bảo sinh hoạt đều đặn, bàn bạc tập thể các chủ trương, biện pháp giải quyết công việc lớn trước khi đưa ra bàn ở Đoàn chủ tịch. Bên cạnh Đảng đoàn Liên hiệp hội còn có đảng bộ cơ quan Liên hiệp hội, nhưng ở nhiều Hội thành viên còn chưa có chi bộ. Hoạt động của tổ chức đảng trong Hội có tính đặc thù riêng. Do đó, cần tiếp tục nghiên cứu làm rõ chức năng, nhiệm vụ của tổ chức đảng trong các Hội. Sự chỉ đạo của Đảng đoàn Liên hiệp hội có ý nghĩa quan trọng đối với hoạt động của các Hội thành viên, nhưng thời gian qua việc chỉ đạo của Đảng đoàn còn chưa kịp thời sát sao. Rút kinh nghiệm, trong thời gian tới chúng ta cần phổ biến kịp thời quyết nghị của Đảng đoàn Liên hiệp hội tới các Hội thành viên để thực hiện. Ở các Liên hiệp hội địa phương hiện nay không còn Đảng đoàn, mà Tỉnh, Thành ủy chỉ đạo trực tiếp hoạt động của Liên hiệp hội. Do đó, Liên hiệp hội địa phương cần chủ động tranh thủ sự chỉ đạo của cấp ủy hơn. Mặt khác, Đảng đoàn Liên hiệp hội cần thông báo cho các tỉnh, thành ủy biết nội dung chỉ đạo hoạt động của Hội trong từng thời gian nhất định để cùng phối hợp. Một biện pháp quan trọng khác để đảm bảo thực hiện tốt các quyết nghị của Đảng đoàn là phải xây dựng và củng cố các tổ chức đảng ở các Hội thành viên…
Tóm lại, để nâng cao hiệu quả lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của các Hội KH&KT, chúng tôi kiến nghị:
1- Cần chú ý tập hợp đội ngũ trí thức trẻ, trí thức người Việt ở nước ngoài. Muốn vậy, Nhà nước cũng cần tạo điều kiện cho Liên hiệp hội thực hiện nhiệm vụ trên. Chẳng hạn, nghiên cứu việc giao cho Liên hiệp hội việc cấp chứng chỉ hành nghề (bảo đảm năng lực chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp) thì tự nhiên trí thức trẻ phải gắn bó với hoạt động của Hội; tao điều kiện cho Hội kết nạp trí thức người Việt ở nước ngoài; tạo điều kiện cho tổ chức hội vay vốn để tạo lập các doanh nghiệp KH&CN từ nhỏ đến lớn…
2- Cần xây dựng Đảng bộ cơ quan Liên hiệp hội cho tương xứng với sự phát triển của Hội thành viên; phấn đấu mỗi Hội thành viên có một chi bộ (các trí thức về hưu, nếu hoạt động cho hội, được chuyển sinh hoạt đảng về Đảng bộ cơ quan Liên hiệp hội). Cần cụ thể hoá nhiệm vụ của Đảng đoàn và Đảng bộ cơ quan Liên hiệp hội để nâng cao vai trò trách nhiệm của các tổ chức Đảng đối với hoạt động của Hội.
3- Đảng đoàn cần thường xuyên làm việc với lãnh đạo các Hội thành viên để phổ biến nghị quyết, phối hợp hoạt động và kiểm tra. Đảng đoàn Liên hiệp hội cần phối hợp với tỉnh, thành ủy để tăng cường việc chỉ đạo hoạt động các hội địa phương và hỗ trợ các lĩnh vực cần thiết (tư vấn, phản biện, giám định xã hội, đào tạo, bồi dưỡng).
4- Bảo đảm tính đồng bộ giữa việc thực hiện chủ trương, nghị quyết của Đảng và việc thể chế hoá văn bản Nhà nước. Nhà nước có ý nghĩa quyết định trong việc tạo điều kiện ban đầu cho Hội hoạt động, tạo cơ chế cho hoạt động tự giác và sáng tạo của trí thức.

GS, TSKH Nguyễn Hữu Tăng – Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Khoa giáo TW

Các bài khác

Nhìn lại một hội thi

Năm 2003 – Một Thế giới đầy biến động

















 






New Page 1

Chọn chuyên đề

Chọn bản tin: