Hen tim – Hen phế quản: Giống và khác nhau như thế nào

  • Ts.Bs. Nguyễn Đức Hoàng
  • 26-12-2019
  • 385 lượt đọc
Phổ biến kiến thức KH&CN;

Hen tim không phải là bệnh hen thông thường và nếu không được phân biệt với hen phế quản, điều trị lệch hướng sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe người bệnh. Do đó, người bệnh cần phân biệt rõ ràng, chính xác đâu là bệnh hen phế quản hay hen tim để có định hướng điều trị chính xác.

     Hen tim không phải là bệnh hen theo đúng nghĩa của nó. Hen tim là tình trạng khò khè, khó thở xuất hiện đột ngột trong thể suy tim sung huyết. Nguyên nhân là do ứ trệ tuần hoàn phổi và có hay không hội chứng phù phổi cấp.

Nguyên nhân hen tim

     Hen tim xuất hiện do ứ trệ tuần hoàn phổi và có hay không hội chứng phù phổi cấp.

     Ở người bình thường, tim phải đưa máu lên phổi để trao đổi oxy, sau đó máu giàu oxy từ phổi về tim trái, tim trái co bóp đưa máu giàu oxy đi khắp cơ thể.

     Trên bệnh nhân suy tim trái, tim trái không đủ khả năng bơm hết lượng máu từ phổi đưa về, gây nên tình trạng “ứ máu giật lùi”, áp lực dồn trở lại từ tim trái tới phổi, gây nên co thắt phế quản, hậu quả là đường thông khí của phổi bị hẹp lại. Như vậy bản chất của hen tim khác hoàn toàn hen phế quản, bởi trong hen phế quản, sự co thắt phế quản là do tình trạng viêm mạn tính gây hẹp đường thở. Ngoài ra các bệnh lý về van tim cũng ảnh hưởng tới sự lưu chuyển của dòng máu, do đó cũng có thể gây hen tim.

Phân biệt hen phế quản và hen tim

     Hen tim cũng khá giống với hen phế quản. Trong đó bệnh nhân mắc bệnh suy tim hoặc các bệnh van tim cũng xuất hiện các triệu chứng khó thở, thở dốc (thở nông), có tiếng khò khè và ho. Thực tế chúng ta có thể phân biệt hen phế quản và hen tim thông qua một số đặc điểm chủ yếu như:

  • Cơ chế gây bệnh

     Hen tim là bệnh có cơ chế gây bệnh trên nền tảng bệnh lý tim mạch như tăng huyết áp, bệnh cơ tim, bệnh mạch vành gây ra.

     Đối với hen phế quản là bệnh trên bệnh sử khó thở mạn tính, tái diễn có chu kỳ, có nguy cơ bùng phát, tái phát khi tiếp xúc với dị nguyên gây bệnh.

  • Dấu hiệu nhận biết

     Người bệnh hen tim sẽ có dấu hiệu khó thở một cách đột ngột, thường xảy ra vào đêm, khó thở nhanh nông. Trong khi đó hen phế quản có dấu hiệu khó thở đột ngột nhưng khó thở chậm, rít tạo cảm giác nghẹt ở lồng ngực người bệnh.

     Bên cạnh đó hen tim còn có biểu hiện như ho khan, ho có đờm, bọt hồng. Hen phế quản ho khạc đờm ít, dính, màu trắng, nếu hen ở thể bội nhiễm thì có xuất hiện nhầy mủ hoặc màu hồng.

     Người bệnh hen tim có dấu hiệu rõ rệt suy tim biểu hiện trên lâm sàng, huyết áp tăng nhanh, trong khi hen phế quản thì người bệnh có huyết áp bình thường.

     Người bệnh hen tim khi lên cơn hen sẽ có dấu hiệu vã mồ hôi, tím tái, mạch đập nhanh, huyết áp cao bất thường, khó kiểm soát. Khi nghe phổi người bệnh thấy có nhiều ran ẩm ở đáy, cùng các biểu hiện suy tim khác. Đối với hen phế quản, người bệnh sẽ vã mồ hôi hoặc không, không tím tái khi lên cơn hen, huyết áp vẫn bình thường hoặc có thể tăng nhẹ.

  • Cận lâm sàng

     Khi bệnh nhân được khám cận lâm sàng như nghe phổi sẽ thấy nhiều ran ấm ở đáy đối với người bệnh hen tim, còn nếu nghe phổi có ran rít, ran ngáy thì đó là dấu hiệu của bệnh hen phế quản.

     Chụp X-quang người bệnh hen tim có thể thấy được người bệnh bị thân nhiễm 2 rốn phổi hình cánh bướm, tái phân bố tuần hoàn phổi bóng tim to. Trong khi người bệnh hen phế quản sẽ cho ra hình ảnh giãn phổi cấp, tim bình thường khi chụp x-quang.

  • Độ tuổi mắc bệnh

     Bệnh hen tim thường gặp ở người cao tuổi, có nguy cơ bệnh tim mạch cao hơn, người với hen phế quản thường dễ xảy ra với người trẻ tuổi.

     Những người cao tuổi mắc bệnh suy tim thì khả năng co bóp tống máu của cơ tim yếu dần dẫn đến sự ứ trệ tại tuần hoàn phổi. Đây là nguyên nhân chính gây nên tình trạng hen tim. Bởi vậy đối với người cao tuổi khi có dấu hiệu ho, khò khè, khó thở tăng dần kết hợp với suy tim cần nghĩ ngay đến hen tim và được điều trị sớm nhất có thể.

Điều trị

     Để điều trị hen tim hay hen phế quản, người bệnh cần phải được xác định chính xác bệnh.

     Để điều trị hen tim, nguyên tắc cơ bản là cải thiện khả năng bơm máu của tim để giải phóng lượng máu ứ trệ ở phổi. Đây là sự điều trị suy tim kết hợp với thuốc giãn phế quản để giải quyết hen tim. Nếu bệnh hen tim do nguyên nhân từ van tim, hoặc các bệnh bẩm sinh có thông giữa các buồng tim thì phẫu thuật, can thiệp qua da là phương pháp điều trị cần được cân nhắc.

     Đối với hen phế quản, để điều trị hiệu quả thì cách tốt nhất là phòng chống tái phát bằng điều trị dự phòng, bên cạnh điều trị kịp thời các cơn hen phế quản cấp tính.

     Đặc biệt, khi người nhà phát hiện các biểu hiện trên cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được nhân viên y tế xử trí kịp thời, nếu không sẽ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh.







CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM