Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế về nông nghiệp, nông dân và nông thôn
Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế (Liên hiệp hội) là tổ chức chính trị – xã hội của trí thức khoa học và công nghệ đang hoạt động trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế là thành viên của Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Thừa Thiên Huế, gần 25 năm xây dựng và phát triển, có chức năng tập hợp, đoàn kết đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ phục vụ phát triển kinh tế – xã hội tỉnh Thừa Thiên Huế.
PGS.TSKH. Đặng Vũ Minh – Chủ tịch Liên hiệp hội Việt Nam phát biểu tại Hội thảo Tư vấn giải pháp đẩy mạnh ứng dụng khoa học và công nghệ phục vụ xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh
Hiện tại, Liên hiệp hội Thừa Thiên Huế có 47 hội thành viên, 08 Trung tâm, 01 Câu lạc bộ và một nhóm đánh giá tác động môi trường trực thuộc, với khoảng 30.000 hội viên. Liên hiệp hội đã tập hợp được các nhà khoa học thuộc nhiều lĩnh vực khoa học và công nghệ (KH&CN) chuyên sâu để nghiên cứu, đóng góp ý kiến, tư vấn, phản biện và giám định xã hội về những chủ trương, chính sách, dự án phát triển kinh tế – xã hội và công trình trọng điểm của tỉnh. Hoạt động Tư vấn, phản biện và giám định xã hội (TV, PB&GĐXH) đã được Liên hiệp hội xác định là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Liên hiệp hội tỉnh. Điều này đã được xác định rõ trong các văn kiện của Đảng và các Chỉ thị, Quyết định của Chính phủ và của tỉnh Thừa Thiên Huế, như: Quyết định số 14/2014/QĐ-TTg ngày 14/02/2014 của Thủ tướng Chính phủ về hoạt động tư vấn phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp các Hội Khoa hoc và Kỹ thuật Việt Nam; Quyết định số 2679/QĐ-UBND ngày 18/11/2015 của UBND tỉnh thừa Thiên Huế quy định về hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp hội Thừa Thiên Huế …
Thời gian qua, hoạt động TV, PB&GĐXH được Liên hiệp hội chú trọng, đã cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn giúp lãnh đạo tỉnh có cơ sở định hướng, đề ra chiến lược phát triển kinh tế – xã hội phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương. Ngoài việc tham mưu để UBND tỉnh ban hành các chủ trương, chính sách, tập hợp chuyên gia, bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng TV, PB&GĐXH, Liên hiệp hội luôn sẵn sàng tham gia hoạt động TV, PB&GĐXH để hiến kế cho các vấn đề quan trọng.
Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp hội và các hội thành viên có bước tiến tích cực. Trong vài năm trở lại đây, Liên hiệp hội đã tổ chức phản biện nhiều đồ án quy hoạch phát triển kinh tế – xã hội trên địa bàn tỉnh và tham gia hội đồng thẩm định hàng chục đề tài, dự án khoa học, hàng trăm báo cáo đánh giá tác động môi trường và Báo cáo Kết quả thăm dò địa chất, khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Các báo cáo phản biện và thẩm định của Liên hiệp hội đã được các cơ quan chủ quản và chủ đề án, dự án đánh giá cao. Ngoài ra, hoạt động tư vấn, phản biện chuyên ngành của hội thành viên đã phát huy vai trò, cụ thể như: Hội Chăn nuôi thú y, Hội Khoa học Kỹ thuật Lâm nghiệp, Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị, Hội Khoa học Lịch sử… đã tham gia tư vấn và thẩm định nhiều đề án, dự án cho tỉnh như: Quy hoạch, bảo tồn phát huy giá trị tổng thể Văn Thánh, Võ Thánh; dự án tu bổ hệ thống kinh thành Huế; Kế hoạch xây dựng Thừa Thiên Huế xứng tầm là trung tâm văn hóa, du lịch đặc sắc, Quy hoạch điều chỉnh xây dựng vùng tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2030 định hướng đến năm 2050, Quy hoạch cát, sỏi xây dựng trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020 định hướng đến năm 2030, Quy hoạch chi tiết khu du lịch dịch vụ cao cấp Cồn Hến và Quy hoạch phát triển trạm thu phát sóng thông tin di động tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020. Năm 2016, Liên hiệp hội đã được UBND tỉnh giao làm nhiệm vụ tư vấn, phản biện độc lập Dự án Quy hoạch chi tiết hai bờ sông Hương và Dự án thí điểm tỉnh Thừa Thiên Huế và các các Đề tài, dự án như: Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 5 năm (2016-2020); Quy hoạch ngành khoa học và công nghệ tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030; Quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030; Điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối (2016-2020) tỉnh Thừa Thiên Huế và Quy hoạch tổng thể phát triển vật liệu xây dựng của tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020 định hướng đến 2030.
Đặc biệt, trong lĩnh vực liên quan đến nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Là một tổ chức chính trị – xã hội của trí thức KH&CN, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã coi việc tham gia cùng với các bộ, ngành để phát triển nông nghiệp, nông thôn là một trong những ưu tiên hàng đầu. Điều này thể hiện qua việc Liên hiệp hội Việt
Chương trình liên kết bốn nhà (Nhà nông, nhà nước, nhà khoa học và nhà doanh nghiệp) phục vụ cho xây dựng và phát triển nền nông nghiệp hàng hóa đa dạng và bền vững và Chương trình phối hợp xây dựng nông thôn mới.
Những văn bản này là cơ sở pháp lý cho Liên hiệp hội tham gia vào công cuộc xây dựng nông nghiệp và nông thôn bền vững. Hằng năm, Liên hiệp hội cũng đã ký kết với Hội Nông dân tỉnh và Ban đại diện Hội người cao tuổi tỉnh chương trình phối hợp để tư vấn và tuyên truyền thông tin phổ biến kiến thức khoa học kỹ thuật về nông lâm ngư nghiệp, môi trường, biến đổi khí hậu và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân…
Trong số 47 Hội thành viên của Liên hiệp hội, có gần 10 hội hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn như: Hội Làm vườn, Hội Chăn nuôi Thú y, Hội Khoa học Kỹ thuật Lâm nghiệp, Hội Sinh vật cảnh, Hội Nuôi ong, Câu lạc bộ Lâm nghiệp… Những hội chuyên ngành này đã tập hợp được các nhà khoa học có uy tín, kinh nghiệm và chuyên sâu về lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn. Những Hội này đã đóng góp đáng kể cho việc tư vấn, chuyển giao tiến bộ khoa học, kỹ thuật trong nông nghiệp, phổ biến kiến thức KH&CN cho nông dân.
Ngoài ra, trong hệ thống của Liên hiệp hội còn có 10 tổ chức KH&CN trực thuộc, đây là những tổ chức khoa học độc lập do các nhà khoa học có uy tín thành lập. Trong số này có một số tổ chức hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp với các thế mạnh về chuyển giao công nghệ trong trồng trọt, chăn nuôi, chế biến nông lâm sản, bảo vệ môi trường nông thôn và phổ biến kiến thức nông nghiệp, phát triển nông thôn. Các hoạt động nghiên cứu KH&CN trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn, thế mạnh của Liên hiệp hội đã được thực hiện ở khắp trên địa bàn tỉnh. Trong thời gian qua, Liên hiệp hội đã thực hiện chuyển giao nhiều đề tài nghiên cứu KH&CN liên quan đến chuyển giao kỹ thuật trong trồng trọt, chăn nuôi và xây dựng mô hình phát triển nông nghiệp – nông thôn bền vững, góp phần vào xóa đói, giảm nghèo và nâng cao thu nhập cho người dân như: mô hình trồng cỏ nuôi bò, trồng cây hồ tiêu, nuôi tôm …
Song song với các hoạt động nghiên cứu KH&CN, Liên hiệp hội đã tích cực tham gia tư vấn xây dựng chính sách nông nghiệp – nông thôn. Chẳng hạn như tham gia đóng góp ý kiến các dự thảo Luật Phòng, chống thiên tai, Luật Bảo vệ thực vật, Luật Thú y, Pháp lệnh giống cây trồng…Những ý kiến tư vấn và góp ý của Liên hiệp hội tỉnh đã được ghi nhận trong quá trình xây dựng và ban hành các luật này.
Nhìn chung, hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của đội ngũ trí thức KH&CN Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế trong thời gian qua đã từng bước khẳng định vai trò, vị trí của mình, đã tập hợp các chuyên gia đóng góp được nhiều ý kiến tư vấn cho tỉnh trên nhiều lĩnh vực. Sở dĩ đạt được một số kết quả trên là do có cơ sở pháp lý của hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội, xây dựng tổ chức Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế ngày càng hoàn thiện và vững mạnh cũng như nhận thức của xã hội và sự cố gắng nổ lực của đội ngũ trí thức Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ này, có thể rút ra một vài kinh nghiệm như sau:
Thứ nhất, qua thực hiện nhiệm vụ tư vấn phản biện xã hội là nhất thiết phải dựa vào các cơ sở khoa học để phản biện. Đặc biệt cần lưu ý rằng, nhóm phản biện không phản đối bất cứ điều gì, mà xem xét vấn đề ở một góc nhìn khác, góc nhìn khoa học. Nếu thấy số liệu, nhận định của nhóm tư vấn có vấn đề, những người phản biện đại diện cho xã hội, vì trách nhiệm đối với xã hội, nếu muốn nói khác các nhà tư vấn, phải chỉ ra nhóm phản biện dựa vào số liệu của ai, dựa vào tài liệu khoa học nào,… Hơn nữa, không chỉ nói rằng họ sai chỗ này, chỗ kia, mà phải tiến thêm một bước xa hơn, cần đưa ra phương án của nhóm phản biện để so sánh, lựa chọn hoặc đưa ra phương án khắc phục những chỗ sai sót của các nhà tư vấn.
Thứ hai, việc thực hiện thành công các nhiệm vụ tư vấn và phản biện xã hội nên vai trò và vị thế của Liên hiệp hội đã được nâng lên đáng kể. Vai trò và vị thế của các liên hiệp hội được Chỉ thị 42 của Bộ Chính trị khẳng định, nhưng về mặt chủ quan, vai trò và vị thế của Liên hiệp hội, phải do việc làm của chính Liên hiệp hội khẳng định, mới bền vững.
Thứ ba, để tiếp tục phát huy tiềm năng của đội ngũ trí thức khoa học và cộng nghệ phục vụ phát triển kinh tế – xã hội tỉnh nhà, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế cần phối hợp chặc chẽ với Ủy ban MTTQVN tỉnh chủ động đề xuất tham mưu cho Tỉnh ủy, Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân tỉnh những vấn đề quan trọng về chủ trương chính sách, trước hết là những vấn đề liên quan đến KH&CN, giáo dục và đào tạo, chính sách đối với trí thức và vấn đề liên quan đến lĩnh vực nông nghiệp, nông dân và nông thôn; phối hợp triển khai sâu rộng Quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ chính trị về việc ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị – xã hội.
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM |
