Thủ lĩnh đảng Dân chủ tự do (LDP) của Nhật Shinzo Abe hôm qua đã có cuộc họp báo đầu tiên sau khi LDP thắng áp đảo trong cuộc bầu cử hạ viện vào ngày 16.12. Với tư cách Chủ tịch LDP, ông Abe sẽ chính thức được đề cử làm thủ tướng thứ bảy trong vòng hơn 6 năm qua của Nhật vào ngày 26.12, theo Kyodo News. Trước đó, ông từng giữ cương vị đứng đầu chính phủ trong giai đoạn 2006-2007. Tại cuộc họp báo ngày 17.12, ông Abe đã nêu lập trường về quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. “Senkaku là lãnh thổ cố hữu của Nhật Bản. Nhật sở hữu và kiểm soát quần đảo này theo luật pháp quốc tế. Không có chỗ cho thương lượng về điểm này”, AFP dẫn lời ông Abe khẳng định.

Tuy nhiên, ông Abe tuyên bố vẫn muốn cải thiện quan hệ với Trung Quốc thông qua đối thoại nhưng nhấn mạnh: “Chúng tôi cũng cần thắt chặt quan hệ với phần còn lại của châu Á, Ấn Độ và Úc, không chỉ về ngoại giao mà còn về năng lượng và an ninh, trước khi cải thiện quan hệ với Trung Quốc”. Ông còn khẳng định Nhật không thể tăng cường sức mạnh ngoại giao nếu không đẩy mạnh quan hệ đồng minh với Mỹ, theo Đài NHK. Các lãnh đạo Mỹ, Anh và Campuchia đã lên tiếng chúc mừng chiến thắng của LDP và cá nhân ông Abe.

Với quan điểm thiên hữu và có phần cứng rắn trong các vấn đề tranh chấp, sự trở lại của ông Abe khiến một số bên trong khu vực tỏ ra lo ngại. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh hôm qua tuyên bố Bắc Kinh “quan ngại sâu sắc” về hướng đi tương lai của Nhật, theo AFP. Tuy nhiên, bà Hoa khẳng định Trung Quốc sẵn sàng cải thiện quan hệ song phương và nhấn mạnh: “công việc hiện nay là giải quyết hợp lý vấn đề tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư”. Tờ Hoàn Cầu thời báo thì cảnh báo: “Khi ông Abe lên nắm quyền, Trung Quốc cần có hành động thực tế để ông ấy hiểu chính xác vấn đề. Nếu ông ấy cứng rắn quá mức với Trung Quốc, chúng tôi sẽ đáp trả”. Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc lên tiếng kêu gọi ông Shinzo Abe nỗ lực hàn gắn quan hệ với các nước láng giềng, theo Yonhap.

Sau thất bại ngày 16.12, Thủ tướng Yoshihiko Noda của đảng cầm quyền DPJ thừa nhận thất bại và tuyên bố từ chức chủ địch đảng để nhận trách nhiệm, theo Đài NHK. Giới quan sát cho rằng DPJ bị cử tri trừng phạt do xử lý kém việc di dời căn cứ quân sự Mỹ ở Okinawa cũng như hậu quả của thảm họa động đất/sóng thần dẫn đến sự cố hạt nhân hồi tháng 3.2011. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo LDP không nên ngủ quên trong chiến thắng vì các cử tri “có thói quen thay thủ tướng”của Nhật sẽ lại đưa ra “phán quyết nghiêm khắc trong lần tới”.

Theo Thanhnien