Sử dụng túi ni lông thực trạng và giải pháp

Theo các nhà khoa học về môi trường, trên thế giới, cứ mỗi phút có 1.000.000 chiếc túi ni lông được sử dụng. Ở Việt Nam, tuy người dân mới sử dụng túi ni-lông phổ biến khoảng vài thập niên, nhưng loại rác này đã và đang gây ô nhiễm môi trường nặng nề. Trong các thùng rác của mỗi gia đình hằng ngày, thường xuyên có túi ni-lông. Túi ni-lông như một sản phẩm tất yếu trong đời sống người dân Việt Nam bởi sự tiện dụng của nó.

Theo thống kê chưa đầy đủ, chỉ riêng hai thành phố lớn là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, trung bình mỗi ngày thải ra môi trường khoảng 80 tấn nhựa và túi ni-lông. Tại Thừa Thiên Huế, theo khảo sát mới nhất, mỗi ngày toàn tỉnh thải ra môi trường 650 tấn rác (riêng thành phố Huế 200 tấn), trong đó có 6% là rác nhựa, ni lông, tương đương 35 tấn. Con số này không ngừng tăng lên. Theo một khảo sát của cơ quan môi trường, hằng năm một người Việt Nam sử dụng khoảng 30kg các sản phẩm có nguồn gốc từ nhựa.

Theo phân tích của các nhà khoa học, trong môi trường tự nhiên, túi ni lông cần vài trăm năm đến một nghìn năm mới phân hủy hết.

Việc sử dụng túi ni lông như tình trạng hiện nay đa và đang gây ra những tác hại lớn đến môi trường và sức khỏe như: xói mòn đất đai, ảnh hưởng đến sự phát triển của sinh thái và đa dạng sinh học, gây tắt cống rãnh, mất mỹ quan đô thị và nông thôn. Đặc biệt là việc dùng túi ni lông để đựng thực phẩm sẽ gây ra những tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe…

Hiện nay, nhiều nước trên thế giới đã và đang áp dụng triệt để các biện pháp nhằm hạn chế đến mức thấp nhất việc sử dụng các loại túi ni-lông, chai, vỏ hộp bằng nhựa trong cuộc sống hằng ngày. Các cửa hàng, siêu thị tại các nước phát triển chuyển từ sử dụng túi ni lông sang dùng loại túi đựng thân thiện hơn với môi trường như túi vải, giấy… Nếu người tiêu dùng muốn sử dụng túi ni lông thì phải mua với giá khá cao. Nhiều nước và vùng lãnh thổ trên thế giới đã và đang mở chiến dịch loại bỏ túi ni-lông bằng việc đánh thuế cao đối với các sản phẩm nhựa hoặc cấm sử dụng sản phẩm này trong các thành phố lớn.

 Tại Việt Nam, chính phủ đã thực hiện tăng thuế đối với việc sản xuất  bao bì ni lông, một số doanh nghiệp đã đầu tư công nghệ sản xuất các loại túi thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, những sản phẩm này do giá thành cao nên các cửa hàng, siêu thị vẫn cân nhắc. Còn người mua hàng quen được dùng miễn phí túi ni-lông nên vẫn tỏ ra khá thờ ơ. Tình trạng sử dụng túi ni lông vẫn còn rất phổ biến.

Để giải quyết thực trạng này, phải thực hiện quyết liệt và đồng bộ nhiều giải pháp như: tiếp tục tăng mạnh thuế đánh vào việc sản xuất và tiêu thụ túi ni lông, có cơ chế, chính sách hỗ trợ đối với các doanh nghiệp tổ chức thu gom và tái chế rác ni lông hoặc sản xuất sản phẩm thân thiện với môi trường thay thế túi ni lông…Và giải pháp cốt lõi nhất, bền vững nhất là truyền thông nâng cao nhận thức công đồng về tác hại của túi ni lông.

Được sự hỗ trợ của NCA, năm 2012, HUSTA đã phối hợp với UBND thành phố Huế và UBND huyện Quảng Điền tổ chức chiến dịch truyền thông “Túi ni lông – hiểm họa của môi trường và sức khỏe” tại 05 chợ và 05 trường THCS. Chiến dịch đã gây hiệu ứng khá tốt và mang lại những hiệu quả bước đầu, góp phần nâng cao hiểu biết của người dân về hiểm họa của túi ni lông. Sau chiến dịch kết thúc, UBND huyện Quảng Điền chỉ đạo tiếp tục truyền thông về tác hại của túi ni lông đến các địa phương khác trên địa bàn huyện.

Năm 2013, NCA tiếp tục hỗ trợ triển khai chiến dịch truyền thông” Túi ni lông – hiểm họa của môi trường và sức khỏe”. Chiến dịch lần này dự kiến chỉ diễn ra tại một số trường học và chợ của thành phố Huế, huyện Quảng Điền và thị xã Hương Thủy. Tuy nhiên, thị xã Hương Thủy đã quyết định tất cá các phường, xã của địa phương này đều kí giao ước thi đua thực hiện tốt chiến dịch.

Năm 2014, chiến dịch truyền thông tiếp tục triển khai tại thị xã Hương Thủy và các huyện Phong Điền, Quảng Điền. Cái mới trong đợt này là Husta đã tổ chức lễ ký hợp đồng thu mua và tái chế rác ni lông giữa doanh nghiệp nhựa Thùy Dương với phòng Giáo dục và Đào tạo các huyện Phong Điền và Quảng Điền. Husta cũng đã tổ chức tập huấn thu gom và phân loại rác tại hộ gia đình cho các trường tiểu học và trung học cơ sở của 02 huyện Phong Điền, Quảng Điền.

Hy vọng với những nỗ lực như trên, nhận thức của cộng đồng, đặc biệt là học sinh về tác hại của túi ni lông sẽ được nâng cao, việc sử dụng túi ni lông sẽ được hạn chế, hiểm họa rác ni lông đối với môi trường và sức khỏe sẽ được ngăn chặn.

Huệ Nhân