ThS. Phan Tấn Tô tại buổi nói chuyện “Thái y viện triều Nguyễn và vấn đề gìn giữ, sử dụng các bài thuốc”.

Theo ThS. Phan Tấn Tô, Thái y viện  triều  Nguyễn là cơ quan y tế cấp trung ương được hình thành từ thời Gia Long và hoàn chỉnh dưới thời Minh Mạng. Thái  y  viện  có tổ chức quy mô và hoạt động nghiêm cẩn. Nhiệm vụ chính của Thái y viện là chăm sóc sức khỏe cho vua, hoàng gia, nội cung. Ngoài ra, còn khám chữa bệnh cho các đại quan tại kinh, những người phụng trực tại các điện miếu, lăng tẩm, binh lính, dân phu ở các công trường của triều đình, tham gia chống dịch bệnh ở các địa phương, mở trường dạy thuốc, tư vấn cho Thượng thiện sở khi chế biến thức ăn của vua, hoàng gia…

Trong những năm qua, các hoạt động sưu tầm, biên dịch và triển khai ứng dụng các bài thuốc và các phương pháp chữa bệnh, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe của YHCT Việt Nam nói chung và Thái y viện nói riêng còn có nhiều hạn chế. Nhiều tài liệu, ấn phẩm về y học cổ truyền (YHCT) của các triều đại Việt Nam, không kể các tài liệu đã được lưu trữ tốt tại các thư viện, những tài liệu còn lưu trữ trong nhân dân có thể còn rất nhiều và có nguy cơ hư hỏng, mất mát.

ThS. Tô cho biết, qua quá trình nghiên cứu, sưu tầm, biên dịch, đã đánh giá, phân tích đề xuất 15 chuyên đề để điều trị, chữa bệnh bảo vệ sức khỏe cho mọi người. Trong đó, đề tài đã đánh giá 16 bài thuốc bổ khí, bổ huyết, bổ nguyên dương và bổ nguyên âm để đề xuất chọn 7 bài thuốc có trong dược điển là: Bổ trung ích khí thang;Hoàn thập toàn đại bổ; Hoàn bát trân; Hoàn qui tì; Hoàn bát vị, Hoàn lục vị; Sâm nhung bổ thận. Bên cạnh đó, đề tài đã nghiên cứu đề xuất các bài thuốc bổ thận, tráng dương, nam khoa; các bài thuốc mang tính dược thiện, dược tửu, dược trà và mộc dục (tắm gội, xông hơi), chăm sóc sắc đẹp, chống lão hóa…góp phần nâng cao chất lượng hoạt động YHCT hiện nay.

Toàn cảnh buổi nói chuyện.

Thái y viện triều Nguyễn và vấn đề gìn giữ, sử dụng các bài thuốc là một trong những đề tài về YHCT Thừa Thiên Huế được ThS. Phan Tấn Tô ấp ủ từ lâu và dày công nghiên cứu trong hàng chục năm nay. Nhiều đại biểu tham dự cho rằng, đây là đề tài không chỉ có giá trị khoa học mà có có ý nghĩa thực tiễn sâu rộng, phù hợp với chủ trương kế thừa, phát huy y dược cổ truyền của Đảng, nhà nước hiện nay. Nếu được kế thừa, phát huy các bài thuốc, Thái y viện sẽ góp phần nâng cao chất lượng hoạt động y dược cổ truyền, làm đa dạng và đặc sắc văn hóa địa phương, phát triển kinh tế – xã hội trong giai đoạn mới. Vấn đề đặt ra ở đây là việc nghiên cứu, phục hồi Thái y viện triều Nguyễn và sử dụng các bài thuốc cần được thực hiện như thế nào để đạt được hiệu quả cao, đáp ứng được mục tiêu là vừa gìn giữ, kế thừa tốt vai trò, vị trí của Thái y viện và giá trị của các bài thuốc vừa phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân và phát triển du lịch.

Cố đô Huế từng là vùng đất ngự y dưới triều Nguyễn, có nhiều lương y, lương dược giỏi chuyên bắt mạch, kê đơn, bốc thuốc chữa bệnh phục vụ triều đình nhà Nguyễn. Kế thừa để phát huy truyền thống vùng đất ngự y, thời gian qua đội ngũ cán bộ y học cổ truyền Thừa Thiên Huế đã có nhiều việc làm thiết thực nhằm củng cố và phát triển y học cổ truyền trong khám chữa bệnh, kết hợp Tây y với y học cổ truyền.

Doãn Quan