COVID-19 và bệnh nhân Tim mạch

• GS. TS. Huỳnh văn Minh
• 09-04-2020
• 261 lượt đọc

      COVID-19 là một căn bệnh gây ra bởi một loại virus có tên SARS-CoV-2. Với bệnh COVID-19 lan rộng khắp Trung Quốc, các khu vực ở Châu Á và toàn thế giới. Những người mắc bệnh mãn tính, bao gồm cả bệnh tim là những đối tượng đáng lo ngại về tác động của nhiễm nhóm virus mới này. Điều này cũng đã từng xảy ra ở bệnh nhân tim mạch trong đại dịch cúm trên toàn thế giới vào đầu thế kỷ 20 như Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) và Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) đều có liên quan đến các cơn đau tim, viêm tim và suy tim. Điều này là do tác động kép khi virus tấn công các tế bào và do cơ thể tạo ra phản ứng miễn dịch với virus.

      Dữ liệu từ Vũ Hán, Trung Quốc, nơi xuất hiện căn bệnh này, cho thấy một tỷ lệ đáng kể ở những người không sống sót khi mắc Covid 19 ở những người mắc bệnh nặng có bệnh đi kèm như đái tháo đường và tăng huyết áp.

      Điều gì xảy ra khi virus tấn công bệnh nhân tim?

      Các tác động trực tiếp có xu hướng liên quan đến virus xâm nhập vào tế bào và phá hủy chúng. Điều này đặc biệt có liên quan khi tổn thương như vậy xảy ra bên trong của mạch máu (tức là nội mạc).Thành nội mạc thay đổi và trở nên dính hơn với các tế bào bạch cầu. Những tế bào bạch cầu này dễ dàng xâm nhập vào thành cùng với chất béo xấu như lipoprotein mật độ thấp bị oxy hóa (LDL – cholesterol xấu) và tạo thành một mảng bám mỡ làm chậm dòng máu động mạch vành nuôi dưỡng cơ tim, do đó dẫn đến các cơn đau tim. Các tác động gián tiếp khác lên tim liên quan đến phản ứng của cơ thể để tiêu diệt virus. Điều này bao gồm sốt cao mất nước, tăng nhu cầu oxy, giảm nồng độ oxy trong máu và thay đổi cục máu đông.

      COVID-19, bệnh nhân tim mạch và người già

      COVID-19 tăng nguy cơ biến chứng ở bệnh nhân đã mắc bệnh tim. Hiện tại, có tới 40% những người nhập viện Covid 19 mắc bệnh tim mạch. Một nghiên cứu ban đầu từ ổ dịch Trung quốc đầu tiên đã lưu ý rằng:

• 16,7% bệnh nhân bị rối loạn nhịp tim.
• 8,5% bệnh nhân bị sốc (một dạng suy tim nặng).
• 7,2% bệnh nhân bị tổn thương cơ tim, viêm cơ tim.

      Hầu hết mọi người chết vì COVID-19, trong các báo cáo từ Trung Quốc và các quốc gia khác, đều ở độ tuổi trên 70 và có các bệnh về tim và phổi tiến triển.Tuy nhiên, phần lớn người già và những người có bệnh nền từ trước đã bị bệnh siêu vi nhẹ cũng đã hồi phục hoàn toàn.

      Bệnh nhân cao tuổi nằm trong nguy cơ lan truyền virus nên đặc biệt coi chừng các triệu chứng như ho hoặc khó thở vì sốt có thể không luôn luôn xuất hiện. Nếu bạn hoặc người thân của bạn đang chăm sóc người già, bạn nên đảm bảo rằng họ tuân theo các biện pháp phòng ngừa quan trọng như:

• Thường xuyên rửa tay.
• Đảm bảo tiêm chủng thường xuyên được cập nhật.
• Làm theo hướng dẫn của địa phương, điều này sẽ hơi khác tùy thuộc vào nơi.

      Nếu bạn bị bệnh tim, sau đây là những điều quan trọng:

      – Tránh tiếp xúc những người nghi nhiễm bệnh hoặc  bị bệnh.

      – Giữ khoảng cách 2 mét với mọi người khác bất cứ khi nào.

      – Rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước ấm trong ít nhất 20 giây.

      – Che miệng bằng khăn giấy khi bạn ho hoặc ho vào bên trong khuỷu tay.

      – Che mũi bằng khăn giấy khi bạn hắt hơi hoặc g bên trong khuỷu tay gấp lại.

      – Tránh chạm vào mắt, mũi và miệng.

      – Làm sạch thường xuyên chạm vào các bề mặt như tay nắm cửa, tay cầm, vô lăng hoặc công tắc đèn,với chất khử trùng để loại bỏ virus.

      Bạn cũng nên đảm bảo rằng người cao tuổi tuân thủ thuốc tim thường xuyên, đặc biệt là:

• Aspirin, chất này giữ cho máu mỏng và khiến chúng ít bị đóng cục trong các mạch máu.
• Thuốc làm ổn định nhịp tim (Thuốc chẹn Beta).
• Thuốc làm giảm cholesterol (Statin)
• Ức chế men chuyển ổn định huyết áp

      Quan điểm về sử dụng một số thuốc ở bệnh nhân Covid 19 hiện nay

      Điều rõ ràng là việc dừng hoặc thay đổi thuốc có thể rất nguy hiểm và có thể làm cho tình trạng của bạn trở nên tồi tệ hơn. Bất kì thay đổi điều trị của bạn mà không được một chuyên gia chăm sóc sức khỏe khuyên dùng có thể khiến bạn có nguy cơ cao mắc bệnh tim hơn nếu nhiễm Covid 19. Cụ thể một số thuốc như sau:

      – Thuốc kháng vi-rút cụ thể cũng có sẵn đã được chứng minh là có hiệu quả ở những bệnh nhân mắc bệnh tim cùng với điều trị hỗ trợ cả trong tình hình hiện tại và trong các đợt bùng phát virus trước đó.

      – Việc sử dụng các chất ức chế men chuyển (ACEi) và thuốc ức chế thụ thể angiotensin II (A2RBi) là loại thuốc phổ biến được sử dụng để điều trị tăng huyết áp. Các tổ chức như Hiệp hội Tim mạch Châu Âu, Hiệp hội Tim mạch Anh và Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyên nên tiếp tục dùng các loại thuốc. Do đó, chúng tôi khuyên bạn nên tiếp tục đo huyết áp và uống thuốc theo quy định. Ở bệnh nhân đang dùng thuốc ức chế miễn dịch, ví dụ như sau cấy ghép tim, nên tiếp tục dùng các loại thuốc này theo quy định. Giảm liều liên quan đến nguy cơ cao tim mạch được cấy ghép. Nếu thắc mắc, cần liên hệ với bác sĩ hoặc y tá nhưng không thực hiện bất kỳ thay đổi nào trước khi nói chuyện với họ.

      – Các loại thuốc như ibuprofen (được gọi là thuốc chống viêm không steroid hoặc NSAID) được sử dụng để hạ sốt và điều trị đau có thể làm nặng thêm COVID-19. Dựa trên thông tin hiện có,Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Cơ quan Dược phẩm Châu Âu (EMA) không khuyến nghị sử dụng ibuprofen vì hiện tại, không có bằng chứng khoa học thiết lập mối liên hệ giữa ibuprofen và làm xấu đi COVID 19.4 Nếu nghi ngờ, vui lòng hỏi bác sĩ của bạn loại thuốc nào an toàn để bạn dùng để điều trị sốt và / hoặc đau./.

GS. TS. Huỳnh Văn Minh            

Chủ tịch Hội Tim mạch Thừa Thiên Huế