Đáp: Để chủ động trong việc chuẩn bị thức ăn cho gia súc những thời điểm khan hiếm thức ăn, phòng chống đói rét, tận dụng nguồn rơm rạ sau khi thu hoạch, bổ sung dinh dưỡng, phương pháp ủ Urê là giải pháp giúp người chăn nuôi chế biến và dự trữ thức ăn cho trâu bò hiệu quả.

 Tiến hành như sau:

Bước 1: Chuẩn bị hố ủ

    Có nhiều loại hố ủ như: Hố ủ nổi, hố ủ chìm, nữa nổi nữa chìm, ủ bằng bao ni lông… Hố ủ chìm dễ làm, ít tốn công và vật liệu nhưng phải lưu ý một số điểm sau đây:

– Địa điểm đào hố: Yêu cầu phải cao ráo, thuận lợi trong sử dụng, dể dàng thoát nước khi trời mưa và có mạch nước ngầm phải sâu.

– Kích thước: Tuỳ theo số lượng gia súc nuôi hoặc lượng rơm cần ủ để thiết kế hố ủ. Cứ 1m³ (dài 2m x rộng 0,5m x sâu 1m.) thì  ủ được 100 kg rơm. 

– Hố phải chắc chắn, đảm bảo kín. Không để nước và không khí thoát từ trong ra ngoài hoặc ngược lại, sử dụng ni lông để lót dưới đáy và chung quanh thành hố ủ.

Bước 2: Chuẩn bị nguyên vật liệu

– Rơm loại tốt: 100kg (Rơm phải khô, sạch, có màu vàng sáng).

– Nước sạch: 100 lít.

– Urê: 2 kg.

– Vôi bột: 2kg.

– Dụng cụ: Xô, thùng tưới hoa sen (ô doa), tấm bạt (ni lông)…

Bước 3: Tiến hành ủ rơm (Tính cho ¼ lần trên hố ủ 100 kg rơm)

– Dùng tấm bạt (ni lông) che phủ thật kín lót dưới đáy và chung quanh thành hố ủ.

– Sử dụng khoảng 1/4 lượng rơm rải đều vào hố ủ, nén chặt.

– Cân 0,5 kg Urê và 0,5 kg vôi bột hoà tan vào 25 lít nước đựng trong xô.

– Đổ nước đã hoà tan vào bình hoa sen tưới đều lên mặt lớp rơm trong hố. Vừa tưới vừa nén chặt, tưới từ từ để nước ngấm vào rơm mà không đọng ở đáy.

– Tiếp tục làm từng lớp 2, 3, 4 tương tự như lớp trên cho đến khi đầy hố ủ.

– Dùng tấm ni lông che phủ thật kín hố ủ, trên cùng dùng đất đắp hoặc đè bằng các vật liệu sẳn có.

Bước 4: Theo dõi hố ủ

– Sau vài ngày, rơm ở hố ủ xẹp xuống. Vì vậy, phải đắp đất hoặc tấm che sao cho hố ủ luôn luôn được đậy kín.

– Chống nước ngấm vào hố khi trời mưa.

Thực hiện theo nguyên tắc: “Nén thật chặt, tưới thật đều, che thật kín”.

Bước 5: Lấy rơm cho trâu bò ăn

– Sau 2-3 tuần có thể lấy ra cho trâu bò ăn.

– Lấy ra đến đâu, ăn hết đến đó. Lấy theo từng góc của hố ủ. Rơm đem khỏi hố để khoảng 30 phút rồi mới cho ăn bằng cách dàn mỏng ra giữa sân làm bay hết mùi nồng để gia súc dể ăn.

– Rơm ủ xong đem trâu bò ăn tốt nhất là nhìn rơm có màu vàng sáng, không khô, không ướt, rơm mềm, có mùi khai đặc trưng. Chất lượng rơm phải tốt và đồng đều, không bị mốc và không ứ đọng nước trong hố ủ.

– Nếu trâu bò ăn rơm ủ lần đầu nên tập ăn bằng cách trộn với cỏ tươi để quen dần.

Trong hộ gia đình nếu nuôi trâu bò ít có thể ủ trong từng bao ni lông. Tỷ lệ rơm, nước, urê như phương pháp trên, cách làm khác là rải đều rơm ra giữa nền sân, vừa tưới nước hoà tan vừa dậm chặt, sau đó bỏ vào bao nén chặt rồi buộc miệng bao thật kín.

Văn Bình – Hồ Thành